Ինքնաստուգում

  1. Փորձի՛ր տրված նախադասությունները լրացնել:
    • Սիրուն երազ, երեխայի ձայն, աշնան քամի բառակապակցությունները, ըստ գերադաս անդամի խոսքիմասային պատկանելության գոյականական են, ըստ կազմության՝ պարզ են, ըստ բաղադրիչների կապակցելիության սերտության աստիճանի՝ ազատ են: Ահա նմանատիպ ևս մի քանի բառակապակցություն՝ համեղ չիր, թեթև պայուսակ, տաք վերարկու:
    • Նախադասությունները, ըստ հաղորդակցման նպատակի, լինում են պատմողական, հարցական, հրամայական, բացականչական: Հիմա կներկայացնեմ երկուական օրինակ յուրաքանչյուր տեսակից.
      • 1) Այսօր երկուշաբթի է։
      • 2) Ո՞վ է նստում այստեղ։
      • 3) Հենց հիմա կանգնի՛ր։
      • 4) Վերջապես մոտենում են ամանորյա օրե՜րը։
    • Նախադասությունները, ըստ կազմության, լինում են պարզ և բարդ: Այս երկու տեսակների տարբերությունն այն է, որ պարզ նախադասությունում կա մեկ ստորոգյալ, իսկ բարդում մեկից ավելի ստորոգյալ: Տեսակներից յուրաքանչյուրն ունի իր ենթատեսակները:
      • 1) Պարզ նախադասությունները լինում են միակազմ և երկկազմ: Ահա մի քանի օրինակ յուրաքանչյուր տեսակից.

միակազմ — Մթնեց։

երկկազմ — Տեսնելով դրսում տեղացող անձրևը ես վերցրեցի անձրևանոցը։

      • 2) Բարդ նախադասությունները լինում են համադասական և ստորադասական: Ահա մի քանի օրինակ յուրաքանչյուր տեսակից.

համադասական —  Ես քայլում եմ, իսկ դու վազում ես։

ստորադասական — Եսդանդաղ եմ քայլում, որպեսզի դու ետ չմնաս։

        • Համադաս նախադասություններն ու նախադասության համադաս անդամները կարող են կապակցվել …. շաղկապներով: Օրինակ՝….:
        • Երկրորդական նախադասությունները գլխավորի հետ կապվում են…. շաղկապներով կամ հարաբերական դերանուններով: Օրինակ՝ ….:

2․ Կետադրի՛ր տեքստը՝ ուղղելով նաև ուղղագրական սխալները:

    • Հովhանեսի սիրելի առարկաներից են` մաթեմատիկա, անգլերեն, և ֆիզիկա: Քույրն էլ է սիրում սովորել ակնհայտորեն․ հետաքրքրված է օտար լեզուներով: Նրանք աննդհատ մրցում են ամեն արարքի մասին իրենց սովորածով, որպեսզի ցույց տան իրենց գիտելիքները ծնողներին: Հովհանեսի գայլերի մասին կարդացած գրքերը տատիկն էր գնել, և հասել էին դրանք թոռնիկին, հարևանուհու միջոցով: Տատիկի համար սիրելի էր փաստը, որ թոռնիկները ոչ թե զբաղվում են անօգուտ խաղերով այլ լուրջ ուսումնասիրություներ են անում տարբեր բնագավառներից: Հետաքրքիր է այն, որ ծնողների համար արդեն անհանգստության լուրջ առիթ է այն: Հայրիկի ուսուցիչներին ուղղված նամակներում կարևոր էր այդ հարցը: Երբ այլ ծնողնների երազանքը զավակների սերն էր, կրթության հանդեպ Հովանեսի ու քրոջ դեպքում ամեն ինչ հակառակն էր, անհանգստացնում էր նրանց սովորելը:

3․ Մգեցնում ենք տեքստի բոլոր ենթակաները, շեղատառ ենք դարձնում բաղադրյալ ստորոգյալների ստորոգելիները:

Հովhանեսի սիրելի առարկաներից են` մաթեմատիկա, անգլերեն, և ֆիզիկա: Քույրն էլ է սիրում սովորել ակնհայտորեն․ հետաքրքրված է օտար լեզուներով: Նրանք աննդհատ մրցում են ամեն արարքի մասին իրենց սովորածով, որպեսզի ցույց տան իրենց գիտելիքները ծնողներին: Հովհանեսի գայլերի մասին կարդացած գրքերը տատիկն էր գնել, և հասել էին դրանք թոռնիկին, հարևանուհու միջոցով: Տատիկի համար սիրելի էր փաստը, որ թոռնիկները ոչ թե զբաղվում են անօգուտ խաղերով այլ լուրջ ուսումնասիրություներ են անում տարբեր բնագավառներից: Հետաքրքիր է այն, որ ծնողների համար արդեն անհանգստության լուրջ առիթ է այն: Հայրիկի ուսուցիչներին ուղղված նամակներում կարևոր էր այդ հարցը: Երբ այլ ծնողնների երազանքը զավակների սերն էր, կրթության հանդեպ Հովանեսի ու քրոջ դեպքում ամեն ինչ հակառակն էր, անհանգստացնում էր նրանց սովորելը:


4․ Կազմում ենք բառակապակցություններ, որոնք կլինեն.

    • պարզ, կայուն՝ վերաիմաստավորված, բայական,
  1. քամու բերած
    • բարդ, կայուն՝ ոչ վերաիմաստավորված, գոյականական,
  2. ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ 
    • պարզ, ազատ, թվականական,
  3. գրեթե յոթ
    • բարդ, ազատ, ածականական:

շատից միքիչ քիչ բարի


5․ Կազմում ենք նախադասություններ, որոնք կլինեն.

    • Պատմողական, պարզ, ընդարձակ, գոյական ստորոգելիով,
  • Ես գնդակ էի խաղում։
    • Հարցական, պարզ, համառոտ, դերանուն ստորոգելիով,
  • Դու որտե՞ղ էիր։
    • Հրամայական, պարզ, ընդարձակ, սահմանական եղանակի պարզ ստորոգյալով,
  • Վերձնե՛լ։
    • Պատմողական, բարդ, ստորադասական, առնվազն մեկ դերանուն-ենթակայով,
  • Նա սիրում է այս ուտելիքը, որ պատրաստել է իմ մայրիկը։ 
    • Պատմողական բարդ, համադասական, առնվազն մեկ գոյական-ենթակայով,
  • Ես ներկեցի ցանկապատը, իսկ քույրիկս նկարոմ էր ինձ։ 
    • Պատմողական, պարզ, ընդարձակ, դերբայ-ենթակայով և դերբայ-ստորոգելիով:

Ընթերցողը նույն գրողն էր, և նկարացարդողն էր։

Կարգի բերել ուսումնական բլոգի՝ հայոց լեզվի և գրականության բաժինները, լրացնել նոյեմբեր ամսվա բացթողումները, թերի արված աշխատանքները:

Добавить комментарий

Заполните поля или щелкните по значку, чтобы оставить свой комментарий:

Логотип WordPress.com

Для комментария используется ваша учётная запись WordPress.com. Выход /  Изменить )

Фотография Twitter

Для комментария используется ваша учётная запись Twitter. Выход /  Изменить )

Фотография Facebook

Для комментария используется ваша учётная запись Facebook. Выход /  Изменить )

Connecting to %s