Նմուշը վերցված է Ալեքսանդր Պյատիգորսկիի կրթության մասին դասախոսությունից։

Նմուշը

АЛЕКСАНДР ПЯТИГОРСКИЙ. ОБ ОБРАЗОВАНИИ

“Глобальные проблемы образования: социально-философский аспект”.

Для меня образованность – это параметр, составляющий реального человека, а не шпаны. Понятно вам это? Вопросы есть? Потому что высшая цель человека – это быть полноценным человеком, потому что если он живет функционально, то при всех радикальных трансформациях, так и незаметных флуктуациях у него есть шанс всегда из-за недосозданности превратиться в люмпена и шпану. Будь он президент, генерал, академик или кто угодно. Здесь нет функциональной цели. Я понимаю, что вам кажется, что я радикал, уверяю вас, что нет. Я могу идти на уступки в любой точке и в любой момент, но видеть, общаться с людьми принципиально не образованными, как, например, моя дочь, мне тяжело – с людьми, которые не понимают, что это тот аспект человеческой культуры, из которого вычтена функциональность.

И вдруг оказывается, что самые эффективные губернаторы, индустриалисты, жулики начинают осыпаться из-за неизвестно откуда взявшегося образованного конкурента, который как бы уже что-то знает. Уже незачем, а вот так поинтересовался. И это страшная вещь. Позвольте вам доложить, что это не я придумал, а нефтяная компания Shell в 20-х годах и в начале кризиса [стали] набирать на работу вот этих идиотов, филологов из Кембриджа и Оксфорда, которые древнегреческий учили и латынь. Пришли какие-то полусумасшедшие мальчики в Shell (тогда, видимо, первая в мире нефтяная компания, в смысле самая влиятельная в то время) и вдруг оказалось, что для них решение по тому времени самых сложных проблем было ерундой. Разве это можно сравнить с пониманием системы древнегреческого глагола – попробуйте разобраться! Это привычка к интеллектуальной работе, а это заметьте, леди и джентельмены, без этой привычки в любом деле вы вахлак, и вас обойдут. Это кажется фантастикой, такие люди уже появляются.

Թարգմանությունը

Ալեքսանդր Պյատիգորսկի։ Կրթության մասին

<<Կրթության հիմնախնդիրները․հասարակա-փիլիսոփայական տեսակետ>>։

Ինձ համար կրթվածությունը՝ իսկական մարդու՛ն, կազմող բաղադրիչ է, այլ ոչ-թե դուրսպրծուկի։ Դա ձեզ հասկանալի՞ է։ Հարցեր կա՞ն։ Որովհետև մարդու բարձրագույն նպատակը, լիարժեք մարդ լինելն է, որովհետև, եթե նա ապրում է գործառնական, ապա բոլոր ռադիկալ փոփոխությունների դեպքում, այնպես էլ աննկատ ֆլուկտուացիաների դեպքում, թերկերտվածության հետևանքով նա ունի հասարակական արմատներից զուրկ դուրսպրծուկի վերածվելու վտանգ։ Լինի նա, թե՛ նախագահ, թե՛ գեներալ, թե՛ ակադեմիկոս, կամ ով ուզում է․ այստեղ չկա գործող նպատակ։ Ես հասկանում եմ, որ ձեզ թվում է, որ ես ծայրահեղական եմ, հավատացնում եմ, որ այդպես չէ։ Ցանկացած պահի և ցանկացած կետում, ես կարող եմ գնալ զիջումների, բայց տեսնել, շփվել մարդկանց հետ, որոնք սկզբունքայնորեն անկիրթ են, ինչպես օրինակ, իմ դուստրը, ինձ համար ծանր է՝  մարդկանց հետ, որոնք չեն հասկանում, որ դա մարդկության մշակույթի այն տեսանկյունն է, որից բացակայում է ֆունկցիոնալությունը։

Եվ հանկարծ պարզվում է, որ ամենաարդյունավետ նահանգապետերը, արդյունաբերողները, խարդախները փլուզվում են՝ որտեղից-որտեղ հայտնված կիրթ մրցակցի պատճառով, որն արդեն կարծես թե ինչ-որ բան գիտի։ Արդեն հարկավոր չէ, հենց այդպես հետաքրքրվեց։ Եվ դա սարսափելի բան է։ Թույլ տվեք զեկուցել, որ դա ես չեմ հորինել, այլ Shell նավթային ընկերությունը, որը 20-ական թվականներին սկսեց հավաքագրել աշխատանքի այդ հիմարներին՝  Քեմբրիջի և Օքսֆորդի լեզվաբաններին, որոնք ուսանել էին հին հունարեն և լատիներեն։ Ինչ-որ կիսախելագար տղաներ եկան  Shell (այն ժամանակ, ըստ երևույթի, ամենաառաջին նավթային ընկերություն, այսինքն այն ժամանակ ամենաազդեցիկը) և հանկարծ պարզվեց, որ այն ժամանակվա ամենաբարդ խնդիրների լուծումը նրանց համար չափազանց պարզ էր։ Մի՞թե դա հնարավոր է համեմատել հին հունարեն բայական համակարգի իմացության հետ, փորձե՛ք գլուխ հանել։ Դա մտավոր աշխատանքի սովորություն է, տիկնա՛յք և պարոնա՛յք, ուշադրություն դարձրեք, որ առանց այդ սովորության ցանկացած գործում, դուք դմբո՛ եք, և ձեզ կանցնեն։ Դա ֆանտաստիկ է թվում, բայց նման մարդիկ արդեն հայտնվում են։