Վերհիշում ենք բառերի կազմությունը:
- Տրվածբառերըբաժանի՛րբառակազմականբաղադրիչների (արմատներիևածանցների): Ինչպիսի՞բառերենհավաքվածբառաշարքերիցյուրաքանչյուրում:
Ա. Թվական, պատմություն, աղյուսակ, գրիչ, ազդեցություն, խորություն:
Թվական՝
արմատ-թիվ
ածանց-ական
Պատմություն
արմատ-պատմել
ածանց-ություն
Աղյուսակ
արմատ-աղյուս
ածանց-ակ
Գրիչ
արմատ-գրել
ածանց-իչ
ազդեցություն
արմատ-ազդել
ածանց-ություն
խորություն
արմատ-խոր
ածանց-ություն
Բ. Արևելք, արևմուտք, կենսագիր, օտարամուտ, ծովագնաց, ինքնատիպ:
Արևելք
արմատ-արև
արմատ-ել
ածանց-ք
Արևմուտք
արմատ-արև
արմատ-մուտ
ածանց-ք
Կենսագիր
արմատ-կենս
հոդակապ-ա
արմատ-գիր
Օտարամուտ
արմատ-օտար
հոդակապ-ա
արմատ-մոտք
Ծովագնաց
արմատ-ծով
հոդակապ-ա
արմատ-գնացող
Ինքնատիպ
արմատ-ինքն
հոդակապ-ա
արմատ-տիպ(նման)
Գ. Արևելյան, կենսագրություն, արևադարձային, անուշահոտություն, բազմատեսակություն:
Արևելյան
արմատ-արևելք
ածանց-յան
Կենսագրություն
արմատ-կենս
հոդակապ-ա
արմատ-գիր
ածանց-ություն
Արևադարձային
արմատ-արև
հոդակապ-ա
արմատ-դարձ
ածանց-ային
Անուշահոտություն
արմատ-անուշ
հոդակապ-ա
արմատ-հոտ
ածանց-ություն
Բազմատեսակություն
արմատ-բազում
հոդֆակապ-ա
արմատ-տեսակ
ածանց-ություն
2. Նախադասությունները լրացրո՛ւ:
Միայն մեկ արմատով կազմված բառերը կոչվում են պարզ բառեր.
Օրինակ` կրակ, հոդ, ջուր, օդ, տուն:
Մեկ արմատով և ածանցով կամ ածանցներով կազմված բառերը կոչվում են պարզ ածանցավոր բառեր. օրինակ` կրակոտություն, հողեղեն, արևելյան:
Մեկից ավելի արմատներով կազմված բառերը կոչվում են բարդ բառեր, օրինակ` ջրհոր, օդանցք, օդաչու:
Մեկից ավելի արմատներով և ածանցով կամ ածանցներով կազմված բառերը կոչվում են բարդ ածանցավոր բառեր, օրինակ` կրակմարիչ, անջրանցիկ, արևածաղիկ:
3. Տրված բառերից առանձնացրու այն արմատները, որոնք
ա) հնչյունափոխված են.
բ) միայնակ, որպես բառ չեն գործածվում (չես հանդիպել):
Օրինակ`
ա) բնութագրել — բնութ (բնույթ) – ույ-ը դարձել է ու.
բ) խորազնին – զնին արմատը միայնակ, որպես բառ չի գործածվում,
ա)Զուգել, լուսավոր, ջրամբար, գնել, չվերթ, շինության, լճափ, հանգստություն:
բ) Խորաքնին, հետախույզ, մեծասքանչ, զորասյուն, զբոսանավ, կենտրոնախույս, ճյուղակոտոր, փառամոլ:
4. Փորձի՛ր այս բառերի կազմությունն ու նշանակությունը բացատրել:
ա) Այգեբաց, այգաբաց:
բ) Հայելի, հայացք, ծովահայաց: (գրաբ. հայել — նայել)
գ) Ակնթարթ, ակնհայտ, ակնոց:
դ) Քինախնդիր, վրեժխնդիր, մանրախնդիր (գրաբ. խնդրել —
փնտրել):
5.Բաղադրյալ այնպիսի բառեր կազմի՛ր, որոնց սկզբում լինեն տրված բառերի վերջին բաղադրիչները: Ի՞նչ է փոխվում:
Դեղնակտուց, կենսախինդ, կենսագիր, քինախնդիր, ակնդետ:
6. Այնպիսի բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր, որոնց վերջում լինեն տրված բառերի առաջին բաղադրիչները: Ի՞նչ է փոխվում:
Բուսական, կատվազգի, սուզանավ, սիրառատ, շինություն:
7. Ա շարքի նախածանցներից յուրաքանչյուրը բոլոր հնարավոր ձևերով բաղադրի՛ր Բ շարքի բառերի հետ:
Ա. Հակ, անդր, արտ, համ, նախ, վեր, գեր, տար:
Բ. Կարծիք, դարձնել, գրել, գտնել, հարված, զգեստ, օրոք, դասել: