Բորբոսը պատկանում է սնկերի թագավորությանը, որի մեջ մտնում են ավելի քան 100 000 տեսակներ, սակայն դրանց ընդամենը 100–ն են համարվում կենդանիների և մարդկանց հիվանդությունների հարուցիչն
եր։ Բորբոսն առաջանում է մանրադիտակային սպորներից, որոնք տարածվում են օդի միջոցով։ Դրանք , ընկնելով սննդի վրա, հատկապես, եթե այդ սնունդը համապատասխան ջերմաստիճան ու խոնավություն ունի՝ սկսում են աճել՝ առաջացնելով սնկաթելիկներ ։ Երբ սնկաթելիկների թիվը շատանում է, կազմվում է փափուկ, խճճված մի զանգված, որը հենց
բորբոսն է։ Երբեմն այն նմանվում է լաքայի կամ կեղտի, օրինակ՝ երբ սկսում է աճել բաղնիքում՝ սալիկների միջև։
Բորբոսը արագ է բազմանում։
Իսկ ինչպե՞ս է բորբոսը սնվում։ Քանի որ բորբոսը չի կարող շարժվել ու հետևաբար սնունդ փնտրել իր համար, այն ապրում է հենց իր սննդի մեջ։
Բորբոսը կարող է արտազատել թունավոր նյութեր, որոնք վատ են անդրադառնում թե՛ մարդկանց, թե՛ կենդանիների վրա։ Թունավորումը կարող է տեղի ունենալ շնչուղիների, մաշկի կամ բերանի միջոցով։ Բայց չարժե մտածել, թե բորբոսը լոկ վնասներ է բերում։ Այն ունի բազմաթիվ օգտակար հատկանիշներ։
1928 թ.–ին գիտնական Ալեքսանդեր Ֆլեմինգը պատահաբար նկատեց, որ կանաչ բորբոսը կարող է վերացնել մանրէները։ Պարզվեց, որ թեև այդ բորբոսը (հետագայում այն կոչվեց «պենիցիլ») սպանում է մանրէներին, սակայն անվնաս է մարդկանց ու կենդանիների համար։ Այս հայտնագործության շնորհիվ ստեղծվեց պենիցիլինը՝ «կյանք փրկող ամենազորեղ դեղամիջոցը ժամանակակից բժշկության մեջ»։ Բորբոսը բարելավում է որոշ սննդամթերքների համն ու հոտը։ Խոսենք, օրինակ, պանրի մասին։ Գիտեի՞ք արդյոք, որ բրի, գորգոնզոլա, կ
ամամբեր, ռոկֆոր, ստիլտոն և կանաչ պանիրները իրենց համով պարտական են պենիցիլների ցեղի սնկիկների որոշակի տեսակներին։ Բորբոսին շատ բաներով պարտական են նաև սալյամին, գարեջուրը և սոյայի սոուսը։
Նույնը կարելի է ասել գինու մասին։ Հունգարացի գինեգործները մի ասացվածք ունեն, որը կարելի է ամփոփել հետևյալ կերպ՝ «ազնվական բորբոսը» գինու որակի գրավականն է։
Բորբոսի հասցրած վնասների մասին մեզ հայտնի է, որ դարեր շարունակ այն վնաս են պատճառել մարդկանց։ Օրինակ՝ դեռևս մ.թ.ա. 6–րդ դարում ասորեստանցիներն օգտագործում էին «եղջերասունկ» կոչվող բորբոսը իրենց թշնամիների ջրհորները թունավորելու համար։ Ուստի կարելի է ասել, որ բորբոսը այդ ժամանակների կենսաբանական զենքն էր։ Բորբոսից է արտազատվում աֆլաթույնը, որը քաղցկեղ առաջացնող ամենաուժեղ նյութն է։ Հիմնականում, սակայն, բորբոսը ավելի շուտ տհաճություն է պատճառում, քան թե լուրջ վնաս է հասցնում առողջությանը։
Անդրանիկ Փարադյան 