Դասարանական 1
Հարցեր.
1.ի՞նչ գիտես ճարպերի,Նուկլեինաթթուների:
Ճարպերըկենդանական և բուսական հյուսվածքների բաղադրիչներ են։ Կազմված են հիմնականում գլիցերինի և տարբեր ճարպաթթուների միացություններից՝ գլիցերիդներից։ Պարունակում են կենսաբանորեն ակտիվ ֆոսֆատիդներ, ստերիններ և որոշ վիտամիններ։
Ճարպերը սննդի անհրաժեշտ և առավել կալորիական բաղադրամասեր են և օրգանիզմի էներգիայի աղբյուր։ Դրանք նպաստում են սննդի մեջ օգտագործվող այլ մթերքների ավելի լավ ու լիարժեք յուրացմանը, հաճելի համ ու բուրմունք են տալիս մթերքներին։
Ճարպերի նկատմամբ մարդու պահանջը կազմում է օրական 1-1,5 գ՝ 1 կգ զանգվածի հաշվով (օրինակ՝ 70 կգ զանգվածով մարդու համար այն կազմում է օրական 70-105 գ)։
Նուկլեինաթթուներ, բարձրամոլեկուլային, օրգանական միացություններ են, որոնք կազմված են նուկլեոտիդներից։ Նուկլեինաթթուները՝ ԴՆԹ և ՌՆԹ առկա են բոլոր կենդանի օրգանիզմերի բջիջներում և իրականացնում են ժառանգական տեղեկատվության պահպանում և հաջորդ սերնդին փոխանցելու ֆունկցիա։
2. Ո՞րն է կենդանի օրգանիզմների տարրական միավորը:
Կենդանի օրգանիզմների տարրական միավորը ԲՋԻՋՆ է:
3.Ո՞վ է առաջին անգամ տեսել բջիջը, ի՞նչ սարքի օգնությամբ:
Անգլիացի ֆիզիկոս Ռոբերտ Հուկը 1665թ.-ին առաջին անգամ տեսավ բջիջը՝ իր իսկ պատրաստած պարզ կառուցվածքի մանրադիտակով:
4.Ինչո՞վ են միմյանցից տարբերվում բջիջները:
Բջիջները լինում են բուսական և կենդանական:
5.Որո՞նք են բուսական եւ կենդանական բջիջների հիմնական տարբերությունները:
Կենդանական և բուսական բջիջների միջև կան տարբերություններ, սակայն նրանք ունեն նման կառուցվածք: Բոլոր բջիջները կազմված են բջջաթաղանթից, ցիտոպլազմայից, կորիզից և օրգանոիդներից: Բուսական և կենդանական բջիջներն ունեն որոշակի տարբերություններ՝ պայմանավորված կենսագործունեության առանձնահատկություններով: Կենդանի բջջում ցիտոպլազման անընդհատ շարժվում է: Բուսական բջիջներին բնորոշ են պլաստիդներ, որոնցով որոշվում է բույսի գույնը: Համարյա բոլոր բուսական բջիջներում երևում են վակուոլներ՝ բջջահյութվ լցված խոռոչներ:
6.Ի՞նչ են մասնագիտացված բջիջները:
Յուրաքանչյուր օրգան, մարմնի մաս կազմված է մասնագիտացված բջիջներից, որոնք տարբերվում են իրենք ձևով: Մարդու օրգանիզմը կազմված է մոտ 200 տեսակի բջիջներրից:
7.Նյութափոխանակության արգասիքները բջջից հեռանում են………:
Նյութափոխանակության արգասիքները հեռանում են բջջի բջջաթաղանթից:
8.Ւ՞նչն գիտես միաբջիջների և բազմաբջիջների մասին:
Կենդանի օրգանիզմները կարող են լինել միաբջիջ՝ բաղկացած ընդամենը մեկ բջջից: Դրանք են բակտերիաները, կապտականաչ ջրիմուռները և այլն: Կարող են լինել նաև բազմաբջիջ՝ կազմված տարբեր տեսակի բջիջներից: Դրանք են բույսերը, կենդանիները, մարդը:
9.Բջջի բաղադրության հիմնական մասը կազմում են…:
- սահմանազատում է բջջին շրջակայից,
- տալիս նրան որոշակի ձև,
- պաշտպանում միջավայրի ազդեցությունից,
- ապահովում շրջակայի հետ նյութերի փոխանակումը:
- մածուցիկ անգույն զանգված է,
- լցնում է բջջի ամբողջ խոռոչը,
- իր մեջ ընդգրկում է կորիզն ու մնացյալ օրգանոիդները,
- նրանում ընթանում են բջջի կենսագործունության հիմնական դրսևորումները:
- պարունակում է բջջի ժառանգական նյութը,
- նրա կիսման արդյունքում առաջանում են մայրական բջջին նման, նույնական դուստր բջիջներ:
- ապահովում են բջջի կենսագործունեությունը՝ շնչառությունը, թթվածնի անջատումը, աճը, զարգացումը և այլն:
Բջջում ջրից հետո մեծ քանակություն են կազմում…
Բոլոր տիպի կենդանի օրգանիզմների բջիջները կազմված են անկենդան բնության մեջ հանդիպող քիմիական տարրերից. գերակշռում են ածխածինը (C), ջրածինը (H), թթվածինը (O), ազոտը (N):
Բջիջները պարունակում են այդ տարրերից կազմված քիմիական նյութեր: Հիմնականում անօրգանական նյութեր՝ ջուր և հանքային աղեր, օրգանական նյութեր՝ սպիտակուցներ, ճարպեր, ածխաջրեր:
Տնային 1
Պատմել.Բջիջ
1.Բժշկական ջերմաչափն ինչո՞վ է տարբերվում սովորական ջերմա-
չափից:
Բժշկակն ջերմաչափերը լինում են սնդիկով, կամ էլեկտրոնային, նրանց չափման տիրույթը սկսվում է 35-42º, իսկ սենյակային ջերմաչափերը լինում են էլեկտրոնային և սպիրտով, իսկ չափման տիրույթը (- 30)-(+50)ºC:
2.Ճի՞շտ է վարվում արդյոք նկարում պատկերված տղան: Հիմնավորե՛ք ձեր պատասխանը:
Նա ճիշտ է վարվում, որ հեռանում է բաց դաշտից: Կայծակի ժամանակ չի կարելի պատսպարվել բարձր, միայնակ ծառի տակ: Պետք է արագ հեռանալ, կամ պպզել ցածր տեղերում: